Kunnen kamerplanten echt de lucht reinigen? Deze vraag wordt al jaren hevig besproken – en bijna altijd valt daarbij een grote naam: de NASA. Hun legendarische Clean Air Study uit de jaren 80 wordt tot op de dag van vandaag aangehaald als het gaat om de luchtzuiverende werking van planten. Maar wat heeft de NASA eigenlijk precies onderzocht? En wat betekent dat voor ons vandaag – in woonkamers, slaapkamers en kantoren?
We bekijken de studie nauwkeuriger, plaatsen deze wetenschappelijk en laten zien wat moderne systemen zoals AIRY ervan hebben geleerd.
Waarom was de NASA geïnteresseerd in planten?
Heel simpel: de NASA zocht een oplossing voor het ruimtestation. In gesloten systemen zoals de ruimte is schone lucht van levensbelang – maar technologische filtersystemen zijn onderhoudsintensief, duur en niet regeneratief. Planten daarentegen…
- produceren zuurstof,
- verhogen de luchtvochtigheid
- en – volgens de hypothese – filteren ze verontreinigende stoffen uit de lucht.
De NASA testte dus verschillende planten op hun vermogen om luchtverontreinigende stoffen te elimineren – en vond resultaat.
Wat onderzocht de NASA Clean Air Study precies?
De studie met de officiële titel „Interior Landscape Plants for Indoor Air Pollution Abatement“ werd in 1989 uitgevoerd door Dr. B. C. Wolverton.
Hoe zag de opstelling van het experiment eruit?
- Planten werden in verzegelde plexiglazen kamers geplaatst.
- Hiervoor werd de lucht belast met vluchtige organische stoffen (VOCs) zoals formaldehyde, benzeen of trichloorethyleen.
- Na 24 uur werd gemeten hoeveel van de schadelijke stoffen door de planten was opgenomen.
Wat was het resultaat?
Veel planten konden de concentratie van deze stoffen significant verlagen – deels tot wel 90%. Vooral effectief waren:
| Plant | Verwijderde schadelijke stoffen |
|---|
| Scindapsus (Epipremnum) | Formaldehyde, benzeen, xyleen |
| Graslelie (Chlorophytum) | Formaldehyde, koolmonoxide |
| Vrouwentong (Sansevieria) | Benzeen, formaldehyde |
| Chrysant | Trichloorethyleen, formaldehyde, ammoniak |
| Vredeslelie (Spathiphyllum) | VOCs algemeen |
De studie wordt tot op heden beschouwd als een mijlpaal voor het onderzoek naar plantaardige luchtzuivering.
En wat is de keerzijde?
De euforie was groot – planten als natuurlijke luchtzuiveraars! Maar: de studie werd uitgevoerd in een gecontroleerde laboratoriumomgeving, niet in echte woonruimtes. En dat maakt een enorm verschil.
De realiteitscheck
- De plexiglasboxen hadden een volume van slechts 1 m³.
- Er was geen luchtverversing, geen ramen, geen beweging.
- De lucht was verrijkt met extreem hoge concentraties verontreinigende stoffen – aanzienlijk meer dan normaal in woonruimtes voorkomt.
Huidige studies tonen aan: In echte woningen of kantoren is één plant per ruimte niet voldoende om noemenswaardige effecten te bereiken.
→ Een studie van RWTH Aachen (Dr. Giese, 2010) vond o.a. dat je in een typische kantoorruimte meerdere grote planten nodig hebt om VOC's meetbaar te verlagen.
De cruciale ontdekking: De wortel maakt het verschil
Een vaak over het hoofd gezien aspect van de NASA-studie is de ontdekking dat de eigenlijke luchtzuivering niet primair via de bladeren plaatsvindt, maar via de wortels en micro-organismen in het substraat.
> 🔍 Wortelzones van planten – de zogenaamde rhizosfeer – herbergen miljarden microben die verontreinigingen kunnen afbreken en omzetten.
> Hoe beter de luchtstroom door het wortelgebied, hoe effectiever dit biologische reinigingsproces.
Moderne systemen zoals die van AIRY richten zich precies hierop.
AIRY: De evolutie van het NASA-idee
Gebaseerd op de bevindingen van NASA heeft AIRY een systeem ontwikkeld dat lucht gericht door de aarde en de wortelkluit leidt – geheel zonder stroom of ventilatoren.
Zo ontstaat een natuurlijke luchtzuiveringscyclus
- Lucht wordt via zijopeningen in het substraat gezogen.
- Verontreinigende stoffen worden afgebroken door micro-organismen in het wortelgebied.
- De gereinigde lucht wordt via de plant weer afgegeven.
Volgens interne metingen en onafhankelijke rapporten reinigt het AIRY-systeem de lucht tot 8x effectiever dan een gewone plantenpot – geheel in lijn met het NASA-idee, maar praktisch toepasbaar voor echte ruimtes.
De feiten in een overzicht
| Bewering | Waarheidsgehalte |
|---|
| Planten kunnen lucht reinigen | ✅ Ja, wetenschappelijk aangetoond |
| NASA heeft dit bewezen | ✅ Onder laboratoriumomstandigheden |
| Één plant is genoeg voor een woonkamer | ❌ Niet realistisch |
| Werking via bladeren | ❌ Slechts een klein deel van de reiniging |
| Wortelsysteem is doorslaggevend | ✅ Centraal reinigend effect |
| AIRY versterkt de werking | ✅ Door actieve luchtstroom |
Wat blijft er over van de NASA-studie?
De NASA Clean Air Study heeft een hele beweging in gang gezet – en terecht. Het toont het enorme potentieel van planten bij luchtzuivering. Maar zoals bij zoveel dingen geldt: het idee is geniaal – maar pas de toepassing maakt het effectief.
Met moderne benaderingen zoals het AIRY-systeem wordt de wetenschappelijke basis van NASA in het dagelijks leven toegepast – voor gezondere, groenere en frissere ruimtes.
Of zoals men zou kunnen zeggen:
Houston, we hebben geen probleem – wij hebben planten!
De auteur: Peer-Arne Böttcher
Peer is oprichter van AIRY en enthousiast over het onderwerp gezonde binnenlucht. Al vele jaren houdt hij zich intensief bezig met de wetenschappelijke basis en de technische mogelijkheden om onze ademlucht duurzaam te verbeteren – helemaal zonder chemie, filters of stroom.
